Depresja według klasyfikacji WHO znajduje się na czwartym miejscu wśród najbardziej powszechnych problemów zdrowotnych na świecie, zaraz po anemii, bólach kręgosłupa i chorobach płuc oraz jest jedną z częstszych przyczyn samobójstw. Na depresję cierpi dziś około 350 mln ludzi, z czego aż 1,5 mln w Polsce. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) dwa razy częściej na depresję chorują kobiety i zazwyczaj diagnozowana jest u ludzi w wieku produkcyjnym (20-40 lat). Jednak nadal pomimo tak zastraszających danych problem ten jak i innych zaburzeń psychicznych, jest tematem tabu w wielu środowiskach.
Co to jest depresja?
Depresja jest zespołem zaburzeń nastroju (tzw. zaburzenie afektywne) oraz aktywności, które trwają przez długi czas. Niestety obciążający charakter tych zaburzeń prowadzi do poważnego upośledzenia funkcjonowania chorego w codziennym życiu. W przeciwieństwie do krótkotrwałych epizodów przygnębienia, depresja trwająca wiele tygodni/miesięcy powoduje powolne wyniszczanie organizmu. Wszystko przez stałe odczuwanie smutku i brak jakichkolwiek chęci do aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym. Choroba ta u każdego daje inne objawy i odczucia dlatego potrzeba do niej indywidualnego podejścia.
Na depresję może zapaść każdy, niezależnie od wieku, płci, wykształcenia czy pozycji społecznej. Zła kondycja psychiczna, w tym problemy emocjonalne i trudności ze zrozumieniem samego siebie z czasem prowadzą do dysfunkcji o podłożu psychosomatycznym, które w skrajnych przypadkach są przyczyną wykluczenia społecznego. Jest to choroba obejmująca zarówno ciało jak i ducha. Osoba chora wymaga obserwowania jej na wielu płaszczyznach ze względu na liczne współistniejące objawy, również somatyczne ale często nie powiązywane ze zdiagnozowaną depresją.
Przyczyny depresji
Ze względu na szeroką gamę czynników, które mogą się przyczynić do rozwoju depresji specjaliści wyróżnili dwie główne grupy tych czynników:
- Endogenne
Zwane inaczej konstytucjonalnymi. Stanowią, że depresja jest uwarunkowana genetycznie i trudno określić dokładną przyczynę rozwoju choroby. Naukowcy oraz lekarze podejrzewają, że ma ona podłoże wielogenowe i w związku z tym niektórzy ludzie mają większe skłonności do depresji, może być dziedziczna. Depresja z przyczyn endogennych zwykle ma najcięższa postać, o dużym stopniu nasilenia. - Egzogenne
Zwane inaczej zewnętrznymi. – Depresja stanowi zazwyczaj następstwo intensywnego oddziaływania stresujących sytuacji, niekorzystnych wydarzeń o tle psychospołecznym lub choroby somatycznej -.
Depresja – najczęstsze objawy
Objawy depresji są bardzo zróżnicowane i mogą one występować w grupach. To jak będzie się objawiała u danej osoby zależy tylko od niej, u kolejnej też może to być inny zestaw objawów. Dodatkowo u jednych depresja pojawi się nagle, a u innych będzie stopniowo narastać. WHO wskazuje na 3 podstawowe objawy i 7 dodatkowych. Należy jednak pamiętać, że poniższe kryteria mają jedynie charakter pomocniczy i nie zawsze muszą wystąpić razem, dlatego pewną diagnoze może postawić tylko lekarz.
Główne objawy depresji według WHO:
– obniżenie nastroju,
– brak odczuwania radości (anhedonia),
– brak energii (anergia) i inicjatywy.
Dodatkowe objawy według WHO:
– negatywna samoocena,
– poczucie winy,
– zachowania i myśli samobójcze,
– brak sprawności intelektualnej, zaburzenia koncentracji,
– brak apetytu oraz zaburzenia masy ciała,
– zaburzenia aktywności,
– zaburzenia snu.
Pojawiają się także objawy widoczne gołym okiem: smutny wyraz twarzy, monotonny głos, spowolnione tempo mówienia, niepokój ruchowy. Pojawić się mogą także dolegliwości cielesne (głównie bólowe): bóle żołądkowe, pleców, podbrzusza, bóle głowy.
Pomoc dla osób w depresji
W czasie depresji bardzo ważną rolę odgrywa drugi człowiek i tak na prawdę w grę wchodzi każdy, nawet zwykły znajomy. Oczywiści chodzi o wysłuchanie i opiekę w trudniejszych chwilach, najlepiej żeby chory nie mieszkał i nie siedział sam. Dodatkowo pomocne jest wsparcie innych osób – chodzi o zwracanie uwagi na pewne zachowania tak aby nie pogorszyć stanu osoby w depresji. Takiej osobie warto pokazać, że nie jest sama i zawsze będzie ktoś z kim może porozmawiać.
Centra kryzysowe oraz kliniki zdrowia psychicznego oferują leczenie zaburzeń depresyjnych. Stanowi to jeden z elementów rehabilitacji psychofizycznej pomagającej w powrocie do prawidłowego poczucia własnej pozycji w społeczeństwie. Niestety nadal jest takich miejsc za mało i leczenie tam jest albo bardzo drogie albo trzeba czekać na miejsce kilka miesięcy.
